Lekcja historii

Scenariusz lekcji historii w klasie I gimnazjum

 

Temat: GOSPODARKA I SPOŁECZEŃSTWO W ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPIE.

Cele edukacyjne:

Po lekcji uczeń:

• rozumie pojęcia: pańszczyzna, renta feudalna, stan, poddaństwo, trójpolówka, cech, gospodarka towarowo-pieniężna, „czarna śmierć”;

• wymienia stany tworzące średniowieczne społeczeństwo;

• opisuje średniowieczne stany;

• wymienia wynalazki, które przyczyniły się do rozwoju  rolnictwa;

• omawia przebieg i konsekwencje „czarnej śmierci”;

• opisuje zastój gospodarczy we wczesnym średniowieczu;

• charakteryzuje gospodarkę seniora;

• wyjaśnia, warunki rozwijania się miast;

• wskazuje zmiany zachodzące w rolnictwie w okresie średniowiecza;

• wyjaśnia wpływ zmian zachodzących w rolnictwie na życie codzienne ludzi;

• porównuje społeczeństwo średniowieczne ze społeczeństwem starożytnej Grecji i Rzymu;

• dostrzega i omawia związki między rozpowszechnianiem się nowych narzędzi a sytuacją gospodarczą w średniowiecznej Europie.

 

Treści kształcenia:

1. Życie gospodarcze po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego.

2. Włość senioralna.

3. Postęp w rolnictwie.

4. Rozwój miast.

5. „Czarna śmierć” i jej konsekwencje.

 

Metody nauczania:

Tworzenie mapy mentalnej, elementy rozmowy nauczającej, burza mózgów.

 

Formy nauczania:

Praca zbiorowa i indywidualna

 

Tok lekcji:

1. Nauczyciel podaje uczniom cele lekcji i metody pracy.

2. Uczniowie odpowiadają na pytania: Co kojarzy Wam się z pojęciem włość feudalna? Jak funkcjonowała drabina feudalna? Jakie grupy społeczne wykształciły się  w średniowieczu?

3. Podsumowanie pracy przez nauczyciela.

4. Nauczyciel przedstawia sytuację gospodarczą we wczesnym średniowieczu. Zapowiada, że w trakcie zajęć uczniowie zapoznają się z rozwojem sytuacji w mieście i na wsi tego okresu, z uwzględnieniem położenia ich mieszkańców i zmian zachodzących w gospodarce.

5. Na tablicy uczniowie umieszczają tytuł rozpatrywanego zagadnienia: „Miasto i wieś w średniowieczu”.

6. Uczniowie na podstawie wcześniej zdobytych wiadomości dotyczących feudalizmu i opowiadania nauczyciela  tworzą pierwszą gałąź mapy mentalnej – „włość senioralna”. Nauczyciel umieszcza na tablicy zaproponowane przez nich

hasła, np.: poddani, pańszczyzna, immunitet, stan szlachecki, rycerstwo.

7. Uczniowie czytają odpowiedni fragment podręcznika mówiący o życiu na wsi średniowiecznej, a następnie tworzą drugą gałąź mapy –„wieś”. Mogą to być hasła np.  nowe narzędzia, trójpolówka, wzrost wydajności upraw zboża, karczowanie lasów, kolonizacja, chłopi.

8. Nauczyciel dopisuje do mapy kolejną gałąź – „miasta”. Uczniowie wysłuchują odpowiedniego fragmentu tekstu odczytanego przez kolegę i proponują hasła, np.: handel, rzemiosło, cechy, gospodarka towarowo-pieniężna, stan mieszczański, zarazy, rynek ratusz.

stan chłopski.

9. Podsumowanie pracy i powstałej mapy mentalnej.

10. Uczniowie w parach redagują w zeszytach krótkie notatki na temat każdego ze średniowiecznych stanów. rycerstwo, mieszczaństwo, duchowieństwo, chłopi.

11. Chętni uczniowie czytają na głos charakterystyki poszczególnych stanów.

12. Nagrodzenie aktywnych i ewaluacja w formie pytań:

a) Co zapamiętaliście z dzisiejszej lekcji?

b) Co podobało Ci się najbardziej?

c) Jakie metody pracy są dla Ciebie najbardziej korzystne?