PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY
„W wychowaniu chodzi właśnie o ty, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem – oto, ażeby bardziej był, a nie tylko więcej miał, aby więc poprzez wszystko co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej być człowiekiem, to znaczy, ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugim ale i dla drugich.”
Jan Paweł II
Nauczanie i wychowanie – respektując chrześcijański system wartości – za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości Ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności.
USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.)
- Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla szkoły branżowej I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej-www.dziennikustaw.gov.pl
- Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii ( ze zmianami).
- Konstytucja Rzeczpospolitej Polski (zwłaszcza art.72)
- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
- Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych
- Konwencja o Prawach Dziecka
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 sierpnia 2016r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 ( Dz.U. poz. 1492)
ZAŁOŻENIA SZKOŁY
Szkoła Podstawowa w Łubnie Szlacheckim stwarza warunki do wszechstronnego rozwoju osobowego ucznia poprzez wspieranie jego naturalnej aktywności i dążenia do poznania prawdy, dobra i piękna w świecie, dzięki ciekawej ofercie edukacyjnej, rozwijaniu zainteresowań dziecka i rozbudzaniu jego pasji.
Towarzyszymy uczniom w odkrywaniu, przeżywaniu i rozumieniu świata. Jednocześnie jesteśmy wrażliwi na uczniów osiągających słabe wyniki w nauce lub niemogących odnaleźć się w szkolnej rzeczywistości.
Uczymy dzieci i młodzież życzliwości i przyjaznych postaw wobec siebie poprzez wyrabianie umiejętności słuchania innych, poświęcanie czasu innym, niesienie pomocy potrzebującym.
Doceniamy poczucie własnej wartości i uznajemy godność i honor każdego człowieka za niepodważalną wartość. Dotyczy to uczniów, nauczycieli, wszystkich pracowników szkoły, rodziców i osób odwiedzających szkołę.
Dążymy do tego, by obowiązującym językiem był poprawny, kulturalny język polski pozbawiony wulgaryzmów. Prawdomówność, szczerość, partnerstwo – to podstawa budowania dobrej atmosfery i konstruktywnej współpracy. Prawdomówność nie służy krytykowaniu i obrażaniu innych, lecz prowadzi do polepszenia atmosfery w naszym środowisku szkolnym. Koncentrujemy się na osiągnięciach i sukcesach ucznia a nie na tym, czego uczeń nie potrafi.
Uczniowie współdecydują o wielu istotnych rzeczach, sprawach mających miejsce w szkole poprzez działalność SU. Współdecydowanie pociąga za sobą odpowiedzialność. Wdrażamy uczniów do odpowiedzialności za własną naukę i osiągnięcia.
Uczymy dzieci i młodzież poszanowania pomieszczeń i sprzętów w nich się znajdujących. Dbamy również o tereny przyszkolne. Każdy zespół klasowy urządza swoją pracownię i opiekuje się nią. Dbamy o bezpieczeństwo wszystkich osób przebywających na terenie szkoły.
Obowiązkiem każdego nauczyciela jest rzetelne przygotowanie się do zajęć. Nauczyciel uwzględnia indywidualne możliwości uczniów oraz dąży do rozwijania ich uzdolnień i zainteresowań. Nauczyciel powinien być dla uczniów nie tylko dydaktykiem, ale i doradcą, trenerem, przewodnikiem i opiekunem. Nauczyciel, jak każdy człowiek, nie jest nieomylny. Również on ma prawo popełniać błędy, ale jego obowiązkiem jest przyznać się do nich i je naprawić.
Stwarzamy możliwości jak najlepszej współpracy z rodzicami poprzez zapewnienie warunków życzliwej, otwartej rozmowy
i współdecydowania o działalności szkoły. Pragniemy włączenia rodziców w pracę szkoły poprzez ich udział w interesujących spotkaniach, umożliwienie sponsorowania wycieczek i imprez organizowanych dla uczniów.
Program wychowawczo-profilaktyczny obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów oraz treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w danej społeczności szkolnej, skierowanej do uczniów, nauczycieli i rodziców.
Działalność wychowawczo-profilaktyczna w szkole polega na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia i wychowanka w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze:
- fizycznej – ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia i wychowanka wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych,
- psychicznej – ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia,
- społecznej – ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym.
- aksjologicznej- obejmującej przede wszystkim posiadanie konstruktywnego
i stabilnego systemu wartości oraz poczucia sensu istnienia.
I Charakterystyka sylwetki absolwenta
W zakresie wiedzy:
- a) zna podstawowe wiadomości niezbędne w dalszym kształceniu i życiu,
- b) zna kulturę, obyczaje i historię własnej miejscowości, regionu i kraju,
- c) ma wiadomości o otaczającym świecie i zjawiskach w nich zachodzących,
- d) posiada wiedzę o zagrożeniach wynikających ze współczesnej cywilizacji,
- e) posiada wiedzę z zakresu zdrowego stylu życia,
- f) jest świadomy spektrum zagrożeń wynikających ze stosowania używek i substancji szkodliwych.
- W zakresie umiejętności:
- a) potrafi korzystać z różnych źródeł informacji,
- b) umie stosować poznane wiadomości w życiu,
- c) dzieli się swoją wiedzą i współpracuje w zespole,
- d) potrafi samodzielnie dostrzegać i rozwiązywać problemy,
- e) posiada umiejętności komunikowania i zachowywania w różnych sytuacjach,
- f) potrafi zachować się właściwie w sytuacji trudnej, kryzysowej
- g) potrafi porozumiewać się w co najmniej jednym języku.
- W zakresie postaw:
- a) posiada stabilny system wartości,
- b) jest konsekwentny w dążeniu do zaplanowanego celu,
- c) aktywnie uczestniczy w życiu społeczno – kulturalnym,
- d) w pełni odpowiada za swoje postępowanie i czyny,
- e) ma poczucie własnej wartości, jest asertywny,
- f) jest kulturalny, wrażliwy i tolerancyjny,
- g) przestrzega norm poszanowania rówieśników i dorosłych,
- h) jest uczciwy wobec siebie i innych.
II Diagnoza środowiska szkolnego i sytuacji wychowawczej
Przy opracowaniu programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły uwzględniono:
- dotychczasowe doświadczenia szkoły,
- propozycje dotyczące treści o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, autorstwa rodziców, uczniów i nauczycieli,
- analizę sytuacji wychowawczej, w tym zagrożeń uzależnieniami,
- przewidywane zmiany w szkole i środowisku uczniów, które w najbliższej przyszłości będą miały wpływ na proces wychowania,
- strategie działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec młodzieży zagrożonej uzależnieniem i demoralizacją.
III Cele programu
- w sferze psychicznej, społecznej i aksjologicznej:
1.Kształtowanie wszechstronnego rozwoju osobowego ucznia w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, moralnym, duchowym zgodnie z akceptowanym społecznie systemem wartości, ukierunkowanie ku wartościom;
- Wprowadzenie uczniów w świat wartości, w tym ofiarności, współpracy, solidarności, altruizmu, wskazywanie wzorców postępowania i budowanie relacji społecznych, sprzyjających bezpiecznemu rozwojowi ucznia (rodzina, przyjaciele);
- Wzmocnienie poczucia tożsamości indywidualnej, kulturowej, narodowej, regionalnej i etnicznej; kształtowanie postawy obywatelskiej, patriotyzmu i szacunku dla tradycji;
- Kształtowanie postaw sprzyjających rozwojowi osobistemu takich jak: uczciwość, wiarygodność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, kultura osobista;
- Kształtowanie postawy otwartej wobec świata i innych ludzi, aktywności w życiu społecznym oraz odpowiedzialności za zbiorowość;
6.Rozwinięcie kompetencji, takich jak: kreatywność, innowacyjność i przedsiębiorczość;
- Formowanie u uczniów poczucia godności własnej osoby i szacunku dla godności innych osób;
- Ukazanie wartości wiedzy jako podstawy do rozwoju i rozumienia świata, motywowanie do nauki;
- Wsparcie ucznia w rozpoznawaniu własnych predyspozycji i określaniu drogi dalszej edukacji;
- w sferze fizycznej
10.Przeciwdziałanie demoralizacji, narkomanii, używaniu substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych oraz innym uzależnieniom;
- Nauka alternatywnych w stosunku do agresji form zachowania i postępowania;
12.Eliminacja zjawiska cyberprzemocy poprzez zapoznawanie z zasadami poruszania się w cyberprzestrzeni (Netykieta);
13.Kształtowanie umiejętności i kompetencji społecznych w sytuacjach trudnych i kryzysowych;
14.Kształtowanie zachowań prozdrowotnych;
- Zapoznanie z zagrożeniami bezpieczeństwa i zdrowia oraz uczenie prawidłowej reakcji wobec nich;
16.Kształtowanie postaw proekologicznych.
- Uświadomienie zależności między rozwojem młodego człowieka a przyjmowaniem substancji psychoaktywnych i uzależniających.
IV Sposób realizacji celów programu
Zadania programu |
Spodziewane efekty |
Metody / formy realizacji |
Kształtowanie wszechstronnego rozwoju osobowego ucznia w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, moralnym, duchowym zgodnie z akceptowanym społecznie systemem wartości, ukierunkowanie ku wartościom;
Wprowadzenie uczniów w świat wartości, w tym ofiarności, współpracy, solidarności, altruizmu, wskazywanie wzorców postępowania i budowanie relacji społecznych, sprzyjających bezpiecznemu rozwojowi ucznia (rodzina, przyjaciele); Kształtowanie postawy otwartej wobec świata i innych ludzi, aktywności w życiu społecznym oraz odpowiedzialności za zbiorowość |
· podniesienie efektów kształcenia · rozbudzenie i zaspokojenie ciekawości poznawczej ucznia
· postawa otwartości, altruizmu i wrażliwości na potrzeby innych · umiejętność współdziałania w grupie i działania na rzecz społeczeństwa |
· zajęcia rozwijające z różnych dziedzin · zajęcia z wychowawcą, pedagogiem, psychologiem · projekty edukacyjne · spotkania z ciekawymi ludźmi · udział w ogólnopolskiej akcji „Jak nie czytam, jak czytam”
· wolontariat (organizacja akcji charytatywnych)
· Dzień Babci i Dziadka, Dzień Matki- przedsięwzięcia integrujące środowisko lokalne, rodziców, uczniów i nauczycieli |
Wzmocnienie poczucia tożsamości indywidualnej, kulturowej, narodowej, regionalnej i etnicznej; kształtowanie postawy obywatelskiej, patriotyzmu i szacunku dla tradycji |
· poznanie przez uczniów symboli narodowych, historii kraju i świata · poznanie najbliższej okolicy, stolicy i innych miast polskich · poznanie sylwetek słynnych Polaków, zasłużonych dla środowiska lokalnego |
· uczestnictwo w uroczystościach o charakterze szkolnym i państwowym, strój galowy · konkursy historyczne · pogadanki w czasie godziny wychowawczej · projekcja filmów historycznych · wycieczki · gazetki · szkolna strona internetowa |
Formowanie u uczniów poczucia godności własnej osoby i szacunku dla godności innych osób
Kształtowanie postaw sprzyjających rozwojowi osobistemu takich jak: uczciwość, wiarygodność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, kultura osobista
|
· wdrożenie do poszanowania odmienności innych w sferze wiary, poglądów, upodobań i zainteresowań, wyglądu zewnętrznego, sytuacji materialnej itd. · kształtowanie postaw akceptujących niepełnosprawność, przyswajanie sobie podstawowych zasad tolerancji · eliminacja zachowań nieuczciwych, · poznanie elementarnych norm współżycia społecznego w grupie rówieśniczej · dbałość o czystość języka w mowie i piśmie
|
· spotkania z rodzicami · spektakle profilaktyczne · pogadanki · dyskusje · warsztaty, prelekcje, filmy
· konkursy literackie, recytatorskie I ortograficzne
|
Ukazanie wartości wiedzy jako podstawy do rozwoju i rozumienia świata, motywowanie do nauki; Rozwinięcie kompetencji, takich jak: kreatywność, innowacyjność i przedsiębiorczość;
Wsparcie ucznia w rozpoznawaniu własnych predyspozycji i określaniu drogi dalszej edukacji;
|
· poszerzenie zasobu wiedzy i umiejętności · wyposażenie uczniów w kompetencje czytelnicze wpływające na kształtowanie twórczego myślenia
· świadomy i trafny wybór dalszej drogi kształcenia i zawodu |
· uatrakcyjnianie metod i form kształcenia (innowacyjność, metoda projektu, multimedia) · współpraca z instytucjami kultury · partnerstwo z wyższymi uczelniami (PWSZ w Krośnie)
· warsztaty preorientacji zawodowej, również we współpracy z PPP w Jaśle oraz MCIZ w Krośnie · wycieczki do zakładu pracy · giełda szkół · dni otwarte szkół |
Zaznajomienie z zagrożeniami bezpieczeństwa i zdrowia oraz uczenie prawidłowej reakcji na te zagrożenia |
· znajomość zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym · wdrożenie uczniów do przestrzegania podstawowych zasad bezpiecznego zachowania się w czasie lekcji, przerw, zajęć pozalekcyjnych, w drodze do szkoły i ze szkoły · nauka prawidłowych zachowań w razie np. pożaru, wypadku, kradzieży, alarmu, aktu terrorystycznego, zagrożeń ze strony pogody |
· Przeprowadzenie egzaminu na kartę rowerową · prowadzenie zajęć wychowania komunikacyjnego oraz edukacji dla bezpieczeństwa z elementami ratownictwa medycznego · spotkania z policjantem, strażakiem, ratownikiem · próbna ewakuacja · konkursy pożarnicze oraz bezpieczeństwa w ruchu drogowym · gazetki · szkolna strona internetowa
|
Przeciwdziałanie demoralizacji, narkomanii, używaniu substancji psychotropowych, psychoaktywnych i środków zastępczych oraz innym uzależnieniom; Nauka alternatywnych w stosunku do agresji form zachowania i postępowania; Eliminacja zjawiska cyberprzemocy poprzez zapoznawanie z zasadami poruszania się w cyberprzestrzeni (Netykieta);
Kształtowanie umiejętności i kompetencji społecznych w sytuacjach trudnych i kryzysowych;
|
· uczeń zna zagrożenia zdrowotne, moralne i prawne wynikające ze stosowania substancji psychotropowych, psychoaktywnych środków zastępczych
· uczeń potrafi zachować się w sposób asertywny
· uczeń zna i stosuje zasady Netykiety, bezpiecznie porusza się w przestrzeni cyfrowej · kształcenie umiejętności krytycznego wyboru informacji medialnych, zagrożeń ze strony mediów, skutków uzależnień od telewizji, internetu, gier komputerowych
· uczeń potrafi właściwie zareagować w sytuacji trudnej, wie gdzie i jak szukać pomocy |
· warsztaty, spotkania, koncerty, spektakle profilaktyczne · konkursy · filmy i prezentacje o charakterze profilaktycznym · pedagogizacja rodziców · gazetki
· edukacja informatyczna
|
Kształtowanie postawy dbania o zdrowie, w tym o higienę osobistą |
· korekta wad postawy, · kształtowanie nawyku dbania o własne zdrowie · zwrócenie uwagi na utrzymanie higieny ciała · zastosowanie zasad zdrowego stylu życia, odżywiania · wdrożenie uczniów do umiejętnego organizowania warsztatu pracy i zachowania higieny psychicznej |
· elementy gimnastyki korekcyjnej na lekcjach wychowania fizycznego · lekcje przedmiotowe i zajęcia realizujące edukację zdrowotną · pogadanki na godzinach wychowawczych · organizacja czynnego wypoczynku w czasie wolnym, konkursy/działania dotyczące zdrowego stylu życia · lekcje wychowania fizycznego i dodatkowe zajęcia sportowe · zajęcia w terenie, wycieczki piesze, · spotkania z pielęgniarką · warsztaty, prelekcje, koncerty, filmy · realizacja programów: „Żyj smacznie i zdrowo”, „Wiem co jem” „Program dla szkół – mleko i przetwory”, “Trzymaj formę” · szkolna strona internetowa, gazetki |
Kształtowanie postaw proekologicznych |
· umiejętność obserwowania przyrody · uświadomienie odpowiedzialności za środowisko · poznanie współzależności między człowiekiem, a środowiskiem naturalnym |
· wycieczki krajoznawcze · konkursy · zbiórka makulatury · zbiórka baterii
|
V Treści wychowawczo-profilaktyczne do realizacji na poszczególnych etapach edukacji
Tabela nr 1. Treści wychowawczo-profilaktyczne do realizacji w przedszkolu i w klasach I-III
Obszar |
Zadania- przedszkole i klasy I-III |
Zdrowie-edukacja zdrowotna |
Zapoznanie z podstawowymi zasadami dbałości o zdrowie własne i innych, kształtowanie umiejętności kreowania środowiska sprzyjającego zdrowemu stylowi życia;
Zapoznanie z zasadami zdrowego, racjonalnego odżywiania się, higieny osobistej i aktywności fizycznej;
Przygotowanie do podejmowania działań mających na celu zdrowy styl życia w aspekcie fizycznym i psychicznym;
Kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne zdrowie;
Rozwijanie umiejętności podejmowania działań na rzecz ochrony przyrody w swoim środowisku;
Kształtowanie umiejętności analizy zjawisk przyrodniczych, rozumowania przyczynowo-skutkowego;
Uświadamianie wpływu przyrody nieożywionej na życie ludzi, zwierząt i roślin;
Kształtowanie wytrwałości w działaniu i dążeniu do celu, umiejętności adekwatnego zachowania się w sytuacjach zwycięstwa i porażki.
|
Relacje- kształtowanie postaw społecznych |
Kształtowanie podstawowych umiejętności komunikacyjnych;
Rozwijanie umiejętności formułowania prostych wniosków na podstawie obserwacji i własnych doświadczeń;
Kształtowanie umiejętności przestrzegania obowiązujących reguł;
Kształtowania umiejętności nawiązywania i podtrzymywania relacji z rówieśnikami, rozpoznawania ich potrzeb, zgodnej współpracy z innymi, z zachowaniem obowiązujących norm i reguł kultury osobistej;
Przygotowanie do sprawiedliwego i uczciwego oceniania zachowania własnego i innych ludzi;
Zapoznanie z podstawowymi prawami i obowiązkami wynikającymi z roli ucznia oraz członka szkolnej społeczności, rodziny i kraju;
Rozwijanie empatii, umiejętności podejmowania działań mających na celu pomoc słabszym i potrzebującym, umiejętności rozwiązywania konfliktów i sporów.
|
Kultura- wartości, normy, wzory zachowań |
Kształtowanie umiejętności właściwego komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych, dbałość o język i kulturę wypowiadania się;
Kształtowanie umiejętności analizy prostych sytuacji wychowawczych, odróżniania dobra od zła;
Kształtowanie gotowości do uczestnictwa w kulturze, poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także poszanowania innych kultur i tradycji, określanie swojej przynależności kulturowej poprzez kontakt z wybranymi dziełami sztuki, zabytkami i tradycją w środowisku rodzinnym, szkolnym i lokalnym, uczestniczenie w życiu kulturalnym środowiska rodzinnego, szkolnego, lokalnego oraz wydarzeniach organizowanych przez najbliższa społeczność;
Kształtowanie wrażliwości estetycznej poprzez kontakt z dziełami literackimi i wytworami kultury, zapoznanie z wybranymi dziełami architektury i sztuk plastycznych należących do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury, wyzwalanie potrzeby kontaktu z literaturą i sztuką dla dzieci;
Kształtowanie postaw wyrażających szacunek dla ludzi, niezależnie od religii, statusu materialnego, wieku, wyglądu, poziomu rozwoju intelektualnego i fizycznego oraz respektowanie ich praw, podejmowanie działań w celu zapobiegania dyskryminacji;
Inspirowanie do podejmowania aktywności i inicjatyw oraz pracy zespołowej, wspomaganie działań służących kształtowaniu własnego wizerunku i otoczenia;
Przygotowanie do radzenia sobie w sytuacjach codziennych wymagających umiejętności praktycznych, budzenie szacunku dla pracy ludzi różnych zawodów;
Przygotowanie do podejmowania działań mających na celu identyfikowanie i rozwijanie własnych zainteresowań,
Wstępne kształtowanie postaw wyrażających szacunek do symboli i tradycji narodowych oraz tradycji związanych z rodziną, szkołą i społecznością lokalną;
Kształtowanie umiejętności wyrażania własnych emocji w różnych formach ekspresji;
Kształtowanie poczucia własnej wartości dziecka, podtrzymywanie ciekawości poznawczej, rozwijanie kreatywności i przedsiębiorczości oraz brania odpowiedzialności za swoje decyzje i działania;
Kształtowanie świadomości odmienności osób niepełnosprawnych, innej narodowości, wyznania, tradycji kulturowej oraz ich praw.
|
Bezpieczeństwo- profilaktyka zachowań ryzykownych (problemowych) |
Zapoznanie z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych, kształtowanie właściwego zachowania się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz sytuacjach nadzwyczajnych;
Kształtowanie umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, korzystania z technologii informacyjno- komunikacyjnych, kształtowanie świadomości negatywnego wpływu pracy przy komputerze na zdrowie i kontakty społeczne oraz niebezpieczeństw wynikających z anonimowości kontaktów, respektowanie ograniczeń dotyczących korzystania z komputera, internetu i multimediów; Przygotowanie do bezpiecznego i rozsądnego korzystania z narzędzi i urządzeń technicznych, bezpiecznego organizowania zajęć ruchowych i poruszania się po drogach;
Przygotowanie do bezpiecznego korzystania ze środków komunikacji, zapobiegania i przeciwdziałania sytuacjom problemowym;
Kształtowanie umiejętności utrzymywania ładu i porządku wokół siebie, w miejscu nauki i zabawy |
Tabela nr 2. Treści wychowawczo-profilaktyczne do realizacji podczas godzin do dyspozycji wychowawcy w klasach IV-VIII i gimnazjum
Obszary |
|
Zadania |
|
|
|
|
|
Klasa IV |
Klasa V |
Klasa VI |
Klasa VII |
Klasa VIII/gimnazjum |
|
Zdrowie- edukacja zdrowotna |
Nabycie podstawowej wiedzy na temat stresu.
Inspirowanie młodzieży do myślenia o własnej motywacji do działania.
Nabywanie umiejętności gromadzenia i porządkowania wiedzy o sobie.
Kształtowanie postaw otwartych na poszukiwanie pomocy oraz porady, kiedy zaczynają się trudności i kiedy wybór jest ważny i trudny.
Kształtowanie postaw prozdrowotnych poprzez promowanie aktywnego i zdrowego stylu życia.
|
Zachęcanie uczniów do pracy nad własną motywacją oraz analizą czynników, które ich demotywują.
Kształtowanie umiejętności podejmowania i realizacji zachowań prozdrowotnych.
Prezentowanie sposobów pokonywania własnych słabości oraz akceptowania ograniczeń i niedoskonałości. |
Kształtowanie umiejętności rozpoznawania własnych cech osobowości.
Kształtowanie konstruktywnego obrazu własnej osoby, np. świadomości mocnych i słabych stron.
Rozwijanie właściwej postawy wobec zdrowia i życia jako najważniejszych wartości. Doskonalenie i wzmacnianie zdrowia fizycznego. |
Kształtowanie postawy proaktywnej, w której uczeń przejmuje inicjatywę, ale też odpowiedzialności za swoje działania, decyzje.
Kształtowanie umiejętności świadomego wyznaczania sobie konkretnych celów.
Rozwijanie umiejętności hierarchizacji zadań.
Podnoszenie poczucia własnej wartości poprzez określanie osobistego potencjału.
Kształtowanie świadomości własnego ciała z uwzględnieniem zmian fizycznych i psychicznych w okresie dojrzewania. |
Kształtowanie postawy uczniów nastawionej na rozwiązania- charakteryzującej się samoświadomością, wyobraźnią, kreatywnością.
Kształtowanie umiejętności wyznaczania sobie celów krótko- i długoterminowych.
Rozwijanie umiejętności ustalania priorytetów uwzględniając kryteria ważności i pilności.
Rozwijanie umiejętności oceny własnych możliwości.
Kształtowanie świadomości dotyczącej wykorzystania ruchu w życiu człowieka jako skutecznego sposobu dbania o zdrowie psychiczne. |
|
Relacje- kształtowanie postaw społecznych |
Kształtowanie umiejętności właściwej komunikacji, stanowiącą podstawę współdziałania.
Kształtowanie umiejętności asertywnego wyrażania własnych potrzeb.
Rozwijanie wrażliwości na potrzeby i trudności innych ludzi.
Kształtowanie postawy szacunku i zrozumienia wobec innych osób.
Rozwijanie zdolności do inicjowania i podtrzymywania znaczących głębszych relacji.
Budowanie atmosfery wzajemnego szacunku w społeczności szkolnej. |
Rozwijanie umiejętności rozumienia innych, która sprzyja efektywnej współpracy.
Wyzwalanie chęci do działania na rzecz innych osób w celu poprawy ich sytuacji (wolontariat).
Rozwijanie poczucia przynależności do grupy (samorząd uczniowski, klub, drużyna, wspólnota).
Kształtowanie otwartości na doświadczenia innych ludzi, ich sposobów rozwiązywania problemów, na nową wiedzę.
Rozwijanie świadomości dotyczącej roli osób znaczących autorytetów. |
Kształtowanie umiejętności współpracy w dążeniu do osiągnięcia celu.
Uwrażliwianie na różne obszary ludzkich problemów i potrzeb poprzez krzewienie potrzeby udzielania pomocy (wolontariat).
Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych: wyrażania własnych opinii, przekonań, poglądów.
Rozwijanie świadomości roli i wartości rodziny w życiu człowieka.
Rozwijanie samorządności. |
Kształtowanie umiejętności wchodzenia w interakcje z ludźmi w sposób zapewniający zadowolenie obydwu stron.
Kształtowanie umiejętności szukania inspiracji, rozwijanie własnej kreatywności.
Rozwijanie odpowiedzialności za siebie i innych (wolontariat). |
Rozwijanie umiejętności poszukiwania takich rozwiązań, które stwarzają korzyści dla obydwu stron.
Rozwijanie umiejętności dostrzegania pozytywnych aspektów działania zespołowego poprzez docenianie różnic zdań i wiedzy, doświadczeń, specjalizacji, kompetencji.
Rozwijanie potrzeby ciągłego doskonalenia siebie jako jednostki, członka rodziny i społeczeństwa. |
|
Kultura- wartości, normy i wzory zachowań. |
Zapoznanie z rolą zainteresowań w życiu człowieka.
Uwrażliwianie na kwestie moralne, np. mówienie prawdy, sprawiedliwego traktowania.
Kształtowanie pozytywnego stosunku do procesu kształcenia.
Kształtowanie potrzeby uczestnictwa w kulturze.
|
Rozwijanie zainteresowań i pasji uczniów.
Budowanie samoświadomości dotyczącej praw, wartości, wpływów oraz postaw.
Rozwijanie umiejętności wyrażania własnych emocji.
Rozwijanie umiejętności właściwego zachowania się z uwzględnieniem sytuacji i miejsca. |
Rozwój zainteresowań, poszerzenie autonomii i samodzielności.
Rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia w kontekście analizy wpływów rówieśników i mediów na zachowanie.
Dokonywanie analizy postaw, wartości, norm społecznych, przekonań i czynników, które na nie wpływają.
Rozwijanie szacunku dla kultury i dorobku narodowego. |
Popularyzowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego.
Rozwijanie pozytywnego stosunku do procesu kształcenia i samokształcenia, zaangażowania w zdobywanie wiedzy i umiejętności.
Rozwijanie takich cech jak: pracowitość, odpowiedzialność, prawdomówność, rzetelność i wytrwałość.
Umacnianie więzi ze społecznością lokalną.
|
Popularyzowanie wiedzy o różnicach kulturowych oraz rozwijanie umiejętności korzystania z niej w kontakcie z przedstawicielami innych narodowości.
Popularyzowanie wiedzy i rozwijanie świadomości na temat zasad humanitaryzmu.
Rozwijanie poczucia odpowiedzialności poprzez podejmowanie działań na rzecz lokalnej społeczności. |
|
Bezpieczeństwo- profilaktyka zachowań ryzykownych (problemowych) |
Redukowanie agresywnych zachowań poprzez uczenie sposobów rozwiązywania problemów.
Budowanie atmosfery otwartości i przyzwolenia na dyskusję.
Uświadamianie zagrożeń wynikających z korzystania z nowoczesnych technologii informacyjnych.
Zwiększanie wiedzy na temat środków uzależniających i zagrożeń z nimi związanych.
Rozwijanie umiejętności troski o własne bezpieczeństwo w relacjach z innymi.
|
Rozwijanie umiejętności prowadzenia rozmowy w sytuacji konfliktu- podstawy negocjacji i mediacji.
Rozwijanie umiejętności identyfikowania przyczyn własnego postępowania.
Dokonywanie analizy wpływu nastawienia do siebie i innych na motywację do podejmowania różnorodnych zachowań.
Rozwijanie poczucia osobistej odpowiedzialności, zachęcanie do angażowania się w prawidłowe i zdrowe zachowania.
Doskonalenie umiejętności rozpoznawania symptomów uzależnienia od komputera i internetu.
|
Dostarczanie wiedzy na temat osób i instytucji świadczących pomoc w trudnych sytuacjach.
Budowanie atmosfery wsparcia i zrozumienia w sytuacji problemowej oraz promowanie rzetelnej wiedzy mającej na celu zredukowanie lęku.
Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami oraz z zachowaniami agresywnymi.
Kształtowanie przekonań dotyczących znaczenia posiadanych informacji, których wykorzystanie pomaga w redukowaniu lęku w sytuacjach kryzysowych. Rozwijanie świadomości dotyczącej prawa do prywatności, a w tym do ochrony danych osobowych oraz ograniczonego zaufania do osób poznanych w sieci.
|
Rozwijanie postaw opartych na odpowiedzialności za dokonywane wybory i postępowanie.
Dostarczanie wiedzy z zakresu prawa dotyczącego postępowania w sprawach nieletnich.
Przeciwdziałanie ryzykownym zachowaniom seksualnym.
Rozwijanie umiejętności reagowania w sytuacjach kryzysowych, niesienia pomocy dotkniętym nimi osobom oraz minimalizowania ich negatywnych skutków.
Rozwijanie umiejętności lepszego rozumienia siebie poprzez poszukiwanie i udzielanie odpowiedzi na pytania: Kim jestem? Jakie są moje cele i zadania życiowe?
|
Propagowanie wiedzy na temat prawnych i moralnych skutków posiadania, zażywania i rozprowadzania środków psychoaktywnych.
Rozwijanie umiejętności wykorzystywania elementów negocjacji i mediacji w sytuacji rozwiązywania konfliktów.
Rozwijanie umiejętności podejmowania działań zgodnych ze zweryfikowanymi źródłami wiedzy.
Utrwalenie umiejętności oceny konsekwencji podejmowania działań dla siebie i dla innych- określanie alternatywnych rozwiązań problemu.
Rozwijanie umiejętności prowadzenia rozmowy w sytuacji konfliktu- podstawy negocjacji i mediacji. |
|
VI Odpowiedzialni za realizację programu
Program wychowawczo-profilaktyczny jest realizowany w oparciu o współpracę rodziców, uczniów i nauczycieli.
Współpraca z rodzicami jest realizowana poprzez:
- Popularyzowanie wiedzy na temat zagrożeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, psychotropowych i środków zastępczych poprzez prelekcje dla rodziców, gazetki
- Klasowe i indywidualne spotkania nauczycieli z rodzicami według potrzeb.
- Zapoznanie rodziców z:
- zadaniami i zamierzeniami dydaktycznymi oraz wychowawczo-profilaktycznymi w danej klasie i szkole,
- przepisami dotyczącymi zasad oceniania klasyfikowania i promowania uczniów,
- organizacją opieki psychologiczno-pedagogicznej, harmonogramem zajęć pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę.
- Udział rodziców w podejmowaniu decyzji istotnych dla pracy szkoły.
Rodzice:
- wspierają dziecko we wszystkich jego poczynaniach i zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa,
- wspierają wychowawców i nauczycieli w podejmowanych przez nich działaniach, służą wiedzą, doświadczeniem i pomocą,
- aktywnie uczestniczą w życiu szkoły,
- dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci (np. czuwają nad bezpiecznym korzystaniem z Internetu),
- zapewniają dziecku poczucie bezpieczeństwa.
Wychowawcy, pedagog i nauczyciele:
- starają się poznać sytuację rodzinną i osobistą ucznia,
- opracowują i realizują szkolny program wychowawczo-profilaktyczny,
- prowadzą dokumentację nauczania,
- wspierają rozwój uczniów i usamodzielnianie się,
- dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptację ucznia w klasie,
- wnioskują o objęcie pomocą psychologiczno-pedagogiczną uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
- informują rodziców o proponowanych formach pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
- integrują oddział,
- wykorzystują potencjał grupy do wspierania jej członków, oceniają zachowania uczniów,
- promują osiągnięcia klasy i pojedynczych uczniów,
- inspirują pracę zespołową w klasie, przydzielają zespołom zadania na rzecz klasy, szkoły i środowiska oraz wspólnie oceniają stopień ich realizacji,
- współpracują z dyrekcją szkoły
- współpraca z higienistką szkolną w zakresie popularyzacji postaw prozdrowotnych i znaczenia zdrowia w życiu młodego człowieka,
- współdziałają z instytucjami pracującymi na rzecz dziecka, policją, poradnią psychologiczno-pedagogiczną, sądami rodzinnymi,
- udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych w oparciu o rozpoznane potrzeby uczniów,
- wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania,
- informują o potrzebach związanych z problemami w nauce oraz o przejawianych zdolnościach,
- inspirują uczniów do twórczych poszukiwań, aktywności i samodzielności,
- kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu,
- reagują na przejawy nietolerancji, dyskryminacji i innych negatywnych zachowań,
- wspólnie z pedagogiem zabiegają o różne formy pomocy wychowawczej i materialnej dla uczniów, dostosowują wymagania edukacyjne do specyficznych potrzeb ucznia,
- współtworzą atmosferę życzliwości i zrozumienia, budzą szacunek swoją wiedzą, kompetencją i postawą,
- proponują uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i poza nią.
- doskonalą warsztat pacy o specjalistyczną wiedzę z zakresu substancji psychoaktywnych, środków zastępczych np.: szkolenia, zaznajomienie z materiałami opublikowanymi przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
Uczniowie:
- współorganizują imprezy i akcje szkolne,
- znają i przestrzegają norm zachowania obowiązujących członków społeczności szkolnej,
- akceptują innych uczniów i szanują ich prawa,
- współtworzą społeczność szkolną i wykorzystują swe prawo do samorządności,
- kierują swym rozwojem i stają się coraz bardziej samodzielni,
- mają szacunek do kultury, języka i tradycji narodowej,
- uczestniczą w opiniowaniu dokumentów szkolnych – statutu, programu wychowawczo-profilaktycznego
VII Ewaluacja programu
Przebieg pracy wychowawczo-profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie, służą doskonaleniu pracy i pomocy w opracowaniu kolejnej wersji programu.
Rodzaje ewaluacji:
- celów- określa stopień realizacji zamierzonych celów wychowawczo-dydaktycznych,
- wyników-skupia się na skutkach podjętych działań,
- procesu-określa przedmiot, termin i sposób przeprowadzonych działań.
Źródła ewaluacji:
- rodzice, uczniowie, nauczyciele,
- dokumentacja,
- (zewnętrzni, niezależni obserwatorzy.)
Metody/Narzędzia ewaluacji:
- obserwacja,
- wywiad,
- (ankieta/kwestionariusz,)
- grupy fokusowe,
- analiza szkolnej dokumentacji,
- analiza przypadku.
Ewaluacja programu nastąpi w każdym roku szkolnym, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego.
Uzyskane wyniki posłużą do analizy przeprowadzonych działań, ich skuteczności oraz potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian.